CBAM-update: Overgangsperiode start op 1 oktober 2023

De CBAM, een nieuwe klimaatheffing van de Europese Unie, staat officieel in de startblokken. Maar wat betekent die CBAM nu precies? Wat is het doel hiervan? En welke veranderingen brengt dit allemaal voor u met zich mee? DKM Customs legt het u graag concreet uit.

Wat betekent CBAM?

De douane-unie zou wel eens het meest belangrijke aspect van de Europese Unie kunnen zijn, want de EU kan zelf bepalen aan welke eisen ingevoerde goederen moeten voldoen. In dit kader besliste de EU om haar koolstofuitstoot tegen 2030 met 55% te verlagen, zodat ze haar klimaatdoelstelling kan behalen. De belangrijkste maatregel om deze doelstelling te behalen? Jawel, de CBAM (Carbon Border Adjustment Mechanism).

Maar wat betekent dit nu? Concreet wil dit zeggen dat er bij de invoer van bepaalde goederen een koolstofcertificaat aangekocht moet worden. De reden hiervoor is simpel: het is een compensatie van de koolstofprijs die u betaalt indien deze goederen in de EU worden geproduceerd. Betaalde u al een koolstofprijs in het buitenland? Dan is er de mogelijkheid om een vermindering aan te brengen van de prijs die hier wordt betaald.

Uiteraard heeft dit mechanisme ook een doel en dat doel is zeer duidelijk: ervoor zorgen dat ook de rest van de wereld soortgelijke maatregelen neemt om de koolstofuitstoot te verminderen. Een bijkomende reden is het feit dat bedrijven minder redenen hebben om hun productie te verplaatsen naar derde landen.

Welke goederen vallen onder dit mechanisme?

De CBAM gebeurt in verschillende fases: een overgangsperiode en de effectieve implementatie. In deze eerste fase worden onder andere volgende goederen opgenomen waarop u moet rapporteren:

  • Cement
  • Ijzer en staal
  • Aluminium
  • Fertiliser
  • Elektriciteit
  • Waterstof
  • Sommige precursoren
  • Een aantal downstream producten zoals:
    • 7318: Artikels van ijzer of staal
    • 7326: Andere artikels van ijzer of staal
    • 7616: Andere artikels van aluminium

Het CBAM-mechanisme is niet van toepassing voor:

  • Staalzendingen onder de 150 euro
  • Goederen voor militaire toepassingen
  • Actieve veredeling

Het is de bedoeling om deze lijst nog verder uit te breiden, om zo tegen 2030 alle goederen die onder het Emission Trading System vallen ook onder de CBAM te brengen.

Wat verandert er allemaal?

Maar wat verandert er dan allemaal? Zoals eerder vermeld, wordt de CBAM in verschillende fases geïmplementeerd. De overgangsperiode bevat een rapporteringsplicht en de effectieve implementatie bevat de regel dat men effectief moet betalen voor de koolstofcertificaten op basis van de rapporteringen.

Overgangsperiode

De overgangsperiode van de CBAM start op 1 oktober 2023 en loopt tot 1 januari 2026. Vanaf dit moment geldt er dus een rapporteringsplicht, weliswaar momenteel nog zonder consequenties. Tijdens deze overgangsperiode moet een geautoriseerde aangever het volgende rapporteren aan de bevoegde overheid: de ingebedde koolstofemissies per relevante invoer op kwartaalbasis.

Voor volgende personen geldt deze rapporteringsplicht, zonder consequenties:

  • Importeurs onder directe vertegenwoordiging
  • Importeurs gevestigd in een EU-lidstaat en waar indirecte vertegenwoordiging wordt toegepast, kan akkoord gaan met een overdracht van de verplichting op een indirecte douanevertegenwoordiger
  • Importeurs die niet gevestigd zijn in de EU, waarbij de indirecte douanevertegenwoordiger verantwoordelijk is voor de rapportering

De eerste rapportering moet gebeuren in januari 2024. Vanaf 31 december 2024 moet de importeur/declarant zich registreren in het CBAM-register als "geautoriseerde CBAM-declarant".

Effectieve implementatie CBAM

De effectieve implementatie van de CBAM wordt voorzien op 1 juni 2026. Vanaf dit moment is het verplicht CBAM-certificaten aan te kopen op een centraal platform. Let wel: dit platform moet nog voorzien worden door de Europese Commissie, die de controle over CBAM uitvoert.

Verdere updates over deze effectieve implementatie kan u steeds terugvinden in dit artikel.

Hoe kan u uw onderneming voorbereiden op de CBAM?

Maar hoe kan u zich als onderneming nu optimaal voorbereiden op de implementatie van dit mechanisme? Want niet alleen de grote multinationals worden getroffen door deze maatregel, ook u als kleine KMO die occasioneel grondstoffen invoert moet zich grondig voorbereiden.

DKM Customs raadt u alvast aan om uw toeleveringsketen te evalueren voor de CBAM-impact. Denk hierbij aan het correct bepalen van de classificatie en de oorsprong van uw ingevoerde goederen.